Είναι πανθομολογούμενο πως από το καλοκαίρι του 2013 και την απόφαση της Ρεάλ Μαδρίτης να ξοδέψει για την απόκτηση του Γκάρεθ Μπέιλ ένα ποσό της τάξης των 86 εκατομμυρίων λιρών, ότι το παγκόσμιο γύριζε σελίδα και το λυκόφως της νέας εποχής δειλά στην αρχή κι έπειτα περισσότερο θαρραλέα, ξεπρόβαλε. Ωστόσο, προτού αναλύσουμε επιμέρους ζητήματα για το ποιες ήταν οι αιτίες για να οδηγηθούμε στην παρούσα κατάσταση, θα εξετάσουμε σταχυολογώντας σημεία από τις 93 σελίδες, τους κανόνες που έχει θέσει η ευρωπαϊκή ομοσπονδία, ήδη, από το 2009.
Σύμφωνα με τις διατάξεις του FFP, υπάρχουν 2 διαφορετικά όρια που πρέπει να απασχολούν τους συλλόγους που δεν επιτυγχάνουν break even (ή κερδοφορία) στην εκάστοτε περίοδο ελέγχου.
Το πρώτο είναι οι απώλειες 5.000.000 ευρώ, ήτοι όταν τα relevant expenses, τα έξοδα που εξετάζει και αποδέχεται η UEFA, είναι έως 5.000.000 ευρώ περισσότερα από τα έσοδα που εξετάζει και αποδέχεται, σε περίοδο ελέγχου (αθροιστικά για 3 χρόνια και όχι 5.000.000 ευρώ για κάθε χρόνο). Σε αυτήν την περίπτωση, ο σύλλογος δεν τιμωρείται.
Ένα άνοιγμα ενός συλλόγου σε βάθος 3ετίας μέχρι 45.000.000 ευρώ θα πρέπει να καλυφθεί από τους μετόχους (πχ. με αύξηση μετοχικού κεφαλαίου) έως το ποσό των 5.000.000 ευρώ (που είναι το πρώτο όριο και κατά συνέπεια ο σύλλογος περνάει το τεστ του FFP).
Σε περίπτωση που ο σύλλογος παρουσιάζει ζημία τριετίας άνω των 45.000.000 ευρώ, τότε η υπόθεσή του θα διαβιβαστεί από την ελεγκτική στην δικαιοδοτική επιτροπή του Σώματος Οικονομικού Ελέγχου Συλλόγων, ώστε να επιβάλλει τις προβλεπόμενες ποινές.
Ο διαμοιρασμός του κόστους μεταγραφή ενός παίκτης στα χρόνια συμβολαίου που υπογράφει, για λογιστικούς λόγους. Η πρακτική αυτή έχει ως αποτέλεσμα το κόστος της μεταγραφής να λειτουργεί ως μισθολογικό κόστος για κάθε έτος. Ο συσχετισμός του με το FFP αποτελεί ουσιαστικά σύμμαχο για τις ομάδες, οι οποίες μπορούν να γλιτώσουν πολλά χρήματα από αυτήν τη λογιστική πρακτική.
Εάν ένας σύλλογος περάσει από την ελεγκτική στη δικαιοδοτική επιτροπή του Σώματος Οικονομικού Ελέγχου Συλλόγων, τότε θα πρέπει να περιμένει μία τιμωρία. Αυτή έχει 9 επίπεδα, χωρίς κανένα εξ αυτών να συνδέεται με κάποιο συγκεκριμένο παράπτωμα.
Η ποινή για έναν σύλλογο που δεν συμμορφώθηκε με τις διατάξεις του FFP μπορεί να είναι:
α) προειδοποίηση ή/και
β) επίπληξη ή/και
γ) πρόστιμο ή/και
δ) αφαίρεση πόντων (από τις φάσεις ομίλων) ή/και
ε) παρακράτηση πριμ από ευρωπαϊκές διοργανώσεις ή/και
στ) απαγόρευση δήλωσης νεοαποκτηθέντων παικτών στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις ή/και
ζ) περιορισμός αριθμού παικτών που μπορεί να δηλώσει στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις ή/και
η) αποκλεισμός από εν εξελίξει ή μελλοντική ευρωπαϊκή διοργάνωση ή/και
θ) αφαίρεση τίτλου ή βραβείου.
Το 1973 μετακινείται από τον Άγιαξ στη Μπαρτσελόνα ο Γιόχαν Κρόιφ. Σχεδόν ένα εκατομμύριο λίρες δαπανούνται για την μεταγραφή αυτή. Ακολουθούν 23 παίχτες, οι οποίοι υπερβαίνουν διαδοχικά τα όρια που επανατοποθετούνταν. Φτάνουμε στο Νεϋμάρ. Θυμίζουμε ότι τη μεταγραφή του στη Μπαρτσελόνα από τη Σάντος συνόδευαν μία σειρά από ποινικά και φορολογικά αδικήματα. Η ώσμωση με τις εταιρίες μάνατζερ που συνοδεύουν ως αδηφάγα κτήνη το Βραζιλιάνο, οδηγούν στην έκπτωση από τον προεδρικό θώκο της ομάδας από την Καταλονία, το Ρουσέλ και τον αντιπρόεδρό του, προκαλώντας έκτακτες εκλογές. Ενώ με τη μεταγραφή αυτή έκλεισαν ταχέως οι υποθέσεις στη Βραζιλία, στα εξ ανατολής γαλλοϊσπανικά σύνορα η εικόνα ήταν διαφορετική. Αυτή τη φορά τα έγγραφα της μεταγραφής άνοιξαν σε βάρος του συλλόγου, με κατηγορούμενο πλέον και το νέο πρόεδρο, Μπαρτομέου. Η υπόθεση χρίζει περαιτέρω διερεύνησης αλλά το όριο λέξεων είναι αυστηρό. Η καταβολή της ρήτρας, από την Παρί στη Μπαρτσελόνα τον Ιούλιου του 2017, καταβλήθηκε από το Κατάρ. Όχι από το γαλλικό σύλλογο.
Εκτός από τα προφανή οφέλη μίας τέτοιας κίνησης, πρέπει να κάνουμε ορισμένες παρατηρήσεις, έστω και με τη μορφή υπομνήσεων:
1)Ο Nasser Al-Khelaifi γεννημένος στις 12/11 του 1973 στη Ντόχα του Κατάρ, φοίτησε στα ίδια σχολεία με τη βασιλική οικογένεια και υπήρξε διεθνής στο τένις. Στα courts γνώρισε τον Tamim bin Hamad al-Thani, δηλαδή τον άνθρωπο που έγινε στη συνέχεια-τον Ιούνιο του 2013- ο όγδοος Εμίρης του Κατάρ. Το 2005 ο τότε Εμίρης, Hamad bin Khalifa Al Thani είχε δημιουργήσει την Qatar Investment Authority για να διαχειριστεί το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, για λογαριασμό της κυβέρνησης. Ακολούθως προστέθηκε ο κτηματομεσιτικός τομέας, αυτός των αεροπορικών μεταφορών και πριν 12 χρόνια αυτός του αθλητισμού. Ο Thani είχε εμπνευστεί την Qatar Sport Investments, ως εταιρία επενδύσεων στον αθλητισμό και στον τομέα της αναψυχής Το 2011 προστέθηκαν στις υποχρεώσεις του, η προεδρία της belN Media Group. Έχει έδρα στο Κατάρ και εμβέλεια σε Τουρκία, Ισπανία, Μεγάλη Βρετανία έως και στην Αυστραλία. Διαθέτει 22 κανάλια, συμπεριλαμβανομένων 17 HD και συνεργάτες σε Μέση Ανατολή, Βόρειο Αφρική, Ευρώπη, Βόρειο Αμερική, Αυστραλία και Ασία. Μάλιστα, η beIN διαθέτει τα δικαιώματα της εθνικής ομάδας της Γαλλίας, της πρώτης κατηγορίας του γαλλικού πρωταθλήματος.
2)Οι “μπλαουγκράνα” παραδοσιακά δεν έβαζαν διαφήμιση στη φανέλα. Η QSI κατέβαλε μία πρόταση που δεν άφησε ασυγκίνητη τη διοίκηση των Καταλανών και η πρώτη «άλωση» έλαβε χώρα.
3)Η QΙΑ άξιζε πια 115 δισεκατομμύρια ευρώ, συνεπώς εύκολα ανταπεξήλθε στο να δώσει 50 εκατ. ευρώ για να πάρει τον 70% των μετοχών στη γαλλική ομάδα. Τα 20.000.000 ευρώ ήταν χρέη, ενώ οι απώλειες για το 2010-11 είχαν υπολογιστεί στα 19 εκατ. ευρώ. Ένα χρόνο μετά, εξαγοράστηκε και το άλλο 30% και το συνολικό κόστος έφτασε τα 100 εκατ. ευρώ.
4)Στα χέρια των νέων ιδιοκτητών, τα έσοδα του συλλόγου εκτοξεύτηκαν σε 238 εκατ. το 2012, σε 430 εκατ. το 2013,σε 512 εκατ. το 2014 και σε 530 εκατ. το 2015. Σε αυτό το διάστημα, τα έξοδα για τις μεταγραφές ξεπέρασαν τα 600 εκατ. ευρώ. Το 2016 η συμφωνία με τον οργανισμό τουρισμού του Κατάρ, έβαλε στα ταμεία 175 εκατ. ευρώ και ο προϋπολογισμός έφτασε τα 550 εκατ. ευρώ. Αντιστοιχούσε στο σύνολο των άλλων 15 ομάδων της γαλλικής λίγκας.
Οι διάφοροι επιχειρηματικοί όμιλοι και όλοι όσοι ασχολούνται με το ποδόσφαιρο προσφέροντας θέαμα με τους εκάστοτε πραιτοριανούς σε κρίσιμες θέσεις τοποθετημένους, να δίνουν το έναυσμα των μαχών, οι πόλεις οι οποίες ταυτίζονται με ομάδες σε εργατικές περιοχές ή προσφάτως πληγείσες όπως από τρομοκρατικά χτυπήματα ή φυσικές καταστροφές πάντοτε θα αποτελούν κίνητρα για λαθροθηρία στις, εν πολλοίς, άβουλες μάζες.
Στο ποδόσφαιρο, ιδίως, η οικονομική μεγέθυνση των συλλόγων συνεχώς διευρύνεται. Οι ποδοσφαιρικές αγορές με τις περιοδείες των ομάδων τους καλοκαιρινούς μήνες κατά μήκος του πλανήτη, διεγείρουν το ενδιαφέρον και προσπαθούν να εκμεταλλευτούν τους πόρους που προέρχονται, κυρίως, από την καθυστερημένη, συγκρινόμενη με τη δύση, βιομηχανική ανάπτυξη, των ασιατικών χωρών.
Επιπρόσθετα, η νέα μορφή προώθησης του θεάματος συνοδεύεται από συσσώρευση κερδών για τους συλλόγους. Αναλυτικότερα, εντός του έτους θα ανοίξει ο κύκλος για το νέο τηλεοπτικό συμβόλαιο των ομάδων της Πρέμιερσιπ. Εκτιμώμενη αξία τα 8 δις ευρώ. Εκτός του τηλεοπτικού φάσματος, αναμένεται να εισέλθουν στην αγορά για την αγορά των δικαιωμάτων τα κάθε μορφής τάμπλετς, κινητά προηγμένης τεχνολογίας με αντίστοιχες δυνατότητες, η πανίσχυρη google και το facebook. Γίνεται ευρέως αντιληπτό πως την ανηφόρα της κερδοφορίας-εσόδων θα ακολουθήσει κι εκείνη των εξόδων, πάσης φύσεως. Έτσι, κάθε άλλο παρά φούσκα μπορούν να χαρακτηριστούν οι τελευταίες κινήσεις στην παγκόσμια σκακιέρα. Οι χορηγοί στις φανέλες των ομάδων είναι αξιολογότατο παράδειγμα. Από κατασκευαστικούς ομίλους και εταιρίες τηλεπικοινωνιών στις αρχές του αιώνα, πλέον στοιχηματικά ιδρύματα, ο τραπεζικός τομέας και τα «φέουδα» του περσικού κόλπου, κοσμούν τις φανέλες των ομάδων. Τουλάχιστον εκείνων που βρίσκονται στη μεγάλη-κεντρική σκηνή. Φανερώνονται με αυτόν τον τρόπο και οι αντιθέσεις μεταξύ των καπιταλιστικών κρατών ανάμεσα στους τομείς των σύγχρονων τεχνολογιών και του βιομηχανικού κλάδου, με αφετηρία τα τέλη του εικοστού αιώνα. Όσο το ποδόσφαιρο, διατηρείται στις ράγες του επαγγελματικού αθλητισμού, στο βωμό του άρτου και των θεαμάτων θα θυσιάζονται αξίες, ισοϋψείς με εκείνες που ανέφερε ο Αλμπέρτ Καμύ.
Συμπερασματικά, ένας ορισμός, παρμένος από την πολιτική οικονομία, συνοψίζει σε μία πρόταση τα όσα διαδραματίζονται στο παγκόσμιο χωριό μας. Ο Β.Ι.Λένιν έδωσε ένα σύντομο ορισμό του ιμπεριαλισμού, αναδεικνύοντας πέντε συγκεκριμένα χαρακτηριστικά:
- Τη συγκέντρωση της παραγωγής και του κεφαλαίου σε τέτοιο βαθμό που έφτασε να δημιουργεί μονοπώλια, που έπαιξαν αποφασιστικό ρόλο στην οικονομική ζωή.
- Τη συγχώνευση του τραπεζικού κεφαλαίου με το βιομηχανικό κεφάλαιο. Στη βάση αυτού του νέου «χρηματιστικού κεφαλαίου», δημιουργήθηκε μια καινούρια χρηματιστική ολιγαρχία.
- Τη σημαντική διάκριση ανάμεσα στην εξαγωγή κεφαλαίων και την εξαγωγή εμπορευμάτων.
- Το σχηματισμό διεθνών μονοπωλιακών καπιταλιστικών ενώσεων, οι οποίες μοιράζονται τον κόσμο μεταξύ τους.
- Την εδαφική διαίρεση όλου του κόσμου σε ζώνες επιρροής των μεγάλων καπιταλιστικών δυνάμεων, που έχει πλέον ολοκληρωθεί.