Το EURO 2024 εκκινεί σε τρία βράδια και η σελίδα OOTB.gr συνεχίζει τα αφιερώματα. Σήμερα, θα ασχοληθούμε με τα είδωλα που φτιάχτηκαν για να κρύψουν τις φωνές οργής ή αγανάκτησης και να παραμείνουν για πάντα στα άλμπουμς της ιστορίας. Και κάτι ακόμη. Έχει παρατηρηθεί, ήδη, από το 1935 και τις φάμπρικες των ανερχόμενων υπερδυνάμεων, όμοιες με τις αφηγήσεις του Ντίκενς από τα χρόνια της βιομηχανικής επανάστασης, ότι πίσω από επίπλαστες εικόνες, οι ταπετσαρίες, οι μάσκες δηλαδή, της ευχάριστης πρόσοψης, κρύβουν προσπάθειες ανάπτυξης πολεμικών εξοπλισμών σε συγκαλυμμένη μορφή. Για πρώτη φορά η Ευρωπαϊκή Ένωση κάνει λόγο για πολεμικό προϋπολογισμό και η Γερμανία είναι έτοιμη να φέρει αντίστοιχο ψήφισμα στην ομοσπονδιακή βουλή. Αργά και σταθερά. Τότε και τώρα.
Η ιδέα ήταν καταρτισμένη από το μεσοπόλεμο. Ο Henri Delaunay τη δεκαετία της έκρηξης, το 1960 έβαλε τα θεμέλια. Αρχικά, ονομάστηκε Κύπελλο Εθνών Ευρώπης. Σε αυτό βοήθησε και η ίδρυση της ΟΥΕΦΑ το 1954. Ο Γάλλος συνέλαβε την ιδέα για πρώτη φορά το 1927 στα πρότυπα της διοργάνωσης των χωρών της Λατινικής Αμερικής. Ανήμερα των 71ων γενεθλίων του, ανέλαβε την προεδρία της ΟΥΕΦΑ και έμεινε στο θώκο έως το θάνατό του το 1975. Αν κάποια ομάδα κατακτήσει το τρόπαιο τρεις συνεχόμενες φορές ή πέντε φορές συνολικά, τότε μπορεί να λάβει στα γραφεία της ομοσπονδίας το πρωτότυπο. Διαφορετικά, μόνον, ρεπλίκες οι οποίες κατά την πρόβλεψη πρέπει να έχουν τα 4/5 του μεγέθους του γνήσιου κυπέλλου.
Το 1980 η Ιταλία φιλοξενεί το EURO και η έμπνευση προέρχεται από το 1883, την ιστορία του Πινόκιο με την υπογραφή του Κάρλο Κολόντι.
Το 1984 η κορυφαία διοργάνωση, σε επίπεδο εθνικών ομάδων, στην Ευρώπη, μετακομίζει στη Γαλλία. Ο γνωστός μας κόκορας ήταν η μασκότ. Κάτι σαν εθνικό σύμβολο των Γάλλων.
Το 1988, λίγους μήνες πριν την ανατροπή και την επικράτηση της αντεπανάστασης στις χώρες του πρώιμου σοσιαλισμού με την επανένωση των δύο Γερμανιών και τη ληστρική «Treuhand» (Treuhandanstalt, trust agency), η Δυτική Γερμανία, διοργανώνει το EURO. Αξίζει να σταθούμε λίγο περισσότερο. Ήταν ένας φορέας (εταιρεία συμμετοχών) που έλεγχε –σχεδόν– όλα τα δημόσια περιουσιακά στοιχεία (επιχειρήσεις, εκατομμύρια εκτάρια γεωργικής γης και δασών, ακίνητα της πρώην Στάζι, περιουσία του στρατού, δημόσιες κατοικίες, οργανισμούς κοινής ωφέλειας, φαρμακεία…) της Ανατολικής Γερμανίας. Από τον φορέα αυτόν υπήρχε άμεση εξάρτηση από περίπου 4,1 εκατομμύρια εργαζόμενους (45% του εργατικού δυναμικού) που εργάζονταν σε 8.000 επιχειρήσεις σε 32.000 χώρους. Ο οικοδεσπότης ήταν ο Μπέρνι. Ο κούνελος!
Κούνελος και μετά από τέσσερα χρόνια! Το 1992 οι Σουηδοί, ντύνουν τη μασκότ στα χρώματα της σημαίας τους και σίγουρα δεν διεκδικούν το βραβείο εφευρετικότητας. Παρεμπιπτόντως, τα γραφικά της εποχής, θυμίζουν σε βαθμό παρεξηγήσεως τις αναπαραστάσεις στον ψηφιακό κόσμο της EA Sports, ειδικά στις πρώτες εκδόσεις των παιχνιδιών της και έως το 2002.
Παρά το λογοπαίγνιο με την ονοματοδοσία, το 1996, στην Αγγλία, το τρόπαιο το κατέκτησε η υπόνοια της μασκότ. Με άλλα λόγια, ο Δαυίδ έμεινε στα βιβλικά κείμενα και ο Γ(κ)ολιάθ, η Γερμανία, στέφθηκε πρωταθλήτρια Ευρώπης.
Μπορεί η ευρωπαϊκή ενοποίηση σε επίπεδο πολιτικής και οικονομικής ασφυξίας να τέθηκε σε ισχύ από την 1/11/1993 και τη συνθήκη του Μάαστριχτ όμως, η ποδοσφαιρική άργησε επτά χρόνια. Το 2000 οι Κάτω Χώρες υποδέχονται το EURO 2000 και η “τυχερή” μασκότ των χωρών που συνδιοργανώνουν, Ολλανδία και Βέλγιο, έστειλε, μέσω χειρονομίας, το μήνυμα σε λογαριασμό που ανοίχτηκε ετεροχρονισμένα.
Γκολ ο θεός Δέλλας! Ο κολοσσός! Ο Δέλλας! Ο Δέλλας!
Το 2004, στην Πορτογαλία, όλος ο πλανήτης (για να είμαστε εντός της γραμμής των υπερβολών) έψαχνε να βρει αν το Βάσκο Ντα Γκάμα ήταν Έλληνας και έφτασε στις ακτές του Πόρτο με κάποιο πειρατικό. Μπορεί. Και στον κόσμο των καρτούνς, ίσως, λεγόταν Κουίνας. Όπως η επιλογή από τους γραφίστες για το EURO που φιλοξένησαν οι Ίβηρες.
Το 2008 πήραμε την πρώτη γεύση του Jogo Bonito στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Η Ισπανία, με τον Λουίς Αραγονιές στην τεχνική ηγεσία άνοιξε τον κύκλο της θριαμβευτικής επικράτησης της στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο, μέχρι το 2012. Η Αυστρία και η Ελβετία συνδιοργανώνουν και η Rainbow Productions μαζί με τη Warner Bros φτιάχνουν το δικό τους τραστ για να παρουσιάσουν τους Trix και Flix.
Το 2012, λίγο μετά την περιβόητη πορτοκαλί επανάσταση (2004) και λίγο πριν την-καταχρηστικά- επανάσταση της Αξιοπρέπειας (2014) που οργανώθηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρωπαϊκή Ένωση, με τους εκάστοτε πρεσβευτές σε ρόλο ύπατου αρμοστή, η Ουκρανία με την Πολωνία φιλοξενούν την ελίτ της ποδοσφαιρικής Ευρώπης. Το ίδιο τραστ σχεδιαστών με το 2008, συμπράττει και εδώ. Κοινά χαρακτηριστικά; Ο ύστερος αντικομμουνισμός και η ανάγκη για να προταχθεί η σλαβική ταυτότητα. Επί σκηνής οι Slavek και Slavko.
Θυμάστε τον Ederzito António Macedo Lopes; Αν όχι, να σας πούμε ότι γεννήθηκε στη Γουινέα Μπισάου (ανατρέξτε στον πυρετό του χρυσού το 15ο αιώνα, τις μαζικές γενοκτονίες αυτόχθονων στη δυτική Αφρική και τα πλοία σαρκοφάγους με τους δεμένους σκλάβους στα αμπάρια) και εκπροσώπησε την Πορτογαλία στις διεθνείς διοργανώσεις το 2014 και το 2016. Κι αν στο Παγκόσμιο Κύπελλο της Βραζιλίας πέρασε και δεν ακούμπησε, στη Γαλλία, τέσσερα χρόνια αργότερα, έπραξε κάτι αξιομνημόνευτο. Σημείωσε το νικητήριο γκολ του τελικού μεταξύ της χώρας του και της διοργανώτριας. Σε περίπτωση που οι στιγμές ξαναστήνονται στο μυαλό σας, να τονίσουμε ότι χάριν συντομίας, τον μάθαμε και τον προσφωνούμε, ως Έντερ! Αν αναρωτηθήκατε γιατί τα σημειώσαμε όλα αυτά, η απάντηση είναι ότι δεν είχαμε και πολλά να καταγράψουμε για τον Super Victor. Τη μασκότ του EURO 2016.
Παρότι έλαβε χώρα το 2021, όλα τα εμπορικά σήματα είχαν ετοιμαστεί νωρίτερα και δεν μπορεί η πανδημία του κόβιντ να ανατρέψει την παραγωγή. Έτσι, το EURO 2020 απλώθηκε στα γήπεδα της Ευρώπης, ιδέα που μαζεύτηκε κακήν κακώς, αφού το 2028 θα μετεγκατασταθεί στη γηραιά Αλβιώνα και το 2032 θα μοιραστεί σε Ιταλία και Τουρκία. Για να μην ξεφεύγουμε από το θέμα, ο Skillzy προσπαθεί, ματαίως (;), να μας επαναφέρει στις εργοστασιακές ρυθμίσεις του ελεύθερου παιχνιδιού στο δημόσιο χώρο.
Για το τέλος, η κεντρική φωτογραφία του άρθρου μας. Η έμπνευση βρίσκει τις ρίζες της στις αρχές του 20ου αιώνα και το αρκουδάκι Teddy Bear. Για να λάβει τη δημοκρατική νομιμότητα, ο Albärt αναδείχθηκε ο επικρατέστερος έπειτα από ψηφοφορία σε όλη την ήπειρο, με την απαραίτητη συνδρομή των παιδιών!