Ο Ζέλικο Ομπράντοβιτς είναι ο κορυφαίος και πολυνίκης προπονητής της Ευρώπης και στο παρόν αφιέρωμα παρουσιάζεται η τεράστια πορεία του στο μπάσκετ.
Κάθε μεγάλη προσωπικότητα έχει φανατικούς υποστηρικτές αλλά και άσπονδους εχθρούς. Αυτό ακριβώς συμβαίνει και με τον Ζέλικο Ομπράντοβιτς, ο οποίος έχει προλάβει μέσα σε μία περίοδο τριάντα ετών στους πάγκους να αφήσει το δικό του ανεξίτηλο σημάδι στο μπάσκετ της Γηραιάς Ηπείρου. Άλλωστε οι επιτυχίες του μιλούν από μόνες τους και κανείς δεν μπορεί να μην παραδεχθεί ότι είναι ο κορυφαίος στο είδος του.
Τα πρώτα βήματα
Γεννημένος στην πόλη Τσάτσακ, ο «Ζοτς» ξεκίνησε να παίζει μπάσκετ στην τοπική Μπόρας. Από μικρός ξεχώριζε τόσο για το ταλέντο του όσο και για το μυαλωμένο του παιχνίδι. Αποτέλεσμα; Το 1984 (σε ηλικία 24 ετών), η Παρτιζάν τον καλεί να ενταχθεί στο ρόστερ της. Άνθρωπος φιλόδοξος, δεν υπήρχε περίπτωση να αφήσει την ευκαιρία να πάει χαμένη, χωρίς πρώτα να παλέψει μέχρι τέλους για να τα καταφέρει.
Η καριέρα του ως παίκτης
Στην τρίτη του σεζόν με τα χρώματα της ομάδας του Βελιγραδίου, πανηγυρίζει την κατάκτηση του πρώτου του τίτλου. Το γιουγκοσλαβικό πρωτάθλημα του 1987 είχε «βαφτεί» ασπρόμαυρο. Το 1988 μπορεί η Παρτιζάν να μην κατέκτησε κάποιον τίτλο, όμως βρέθηκε για πρώτη φορά σε Φάιναλ Φορ Κυπέλλου Πρωταθλητριών, σε έναν θεσμό στον οποίο θα έγραφε ιστορία ως προπονητής αργότερα.
Μεγαλύτερα προσόντα του ως πλέι μέικερ, το καθαρό μυαλό, η αξιοπιστία και το σωστό διάβασμα του παιχνιδιού. Οι τελευταίοι τίτλοι που κατέκτησε ως παίκτης σε διασυλλογικό επίπεδο, ήταν το Κύπελλο Γιουγκοσλαβίας του 1989 και το Κύπελλο Κόρατς της ίδιας αγωνιστικής περιόδου, φυσικά κι αυτά με τη φανέλα της Παρτιζάν.
Το 1988 αλλά και το 1990 υπήρξε διεθνής με την Εθνική Σερβίας. Στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Σεούλ (1988), οι «πλάβι» κατέκτησαν το αργυρό μετάλλιο, καθώς στον μεγάλο τελικό ηττήθηκαν από την πανίσχυρη (και μεγάλη τους αντίπαλο εκείνη την εποχή) Σοβιετική Ένωση. Δύο χρόνια αργότερα (1990), είχε έρθει η ώρα της εκδίκησης. Η νίκη στον τελικό κόντρα στους Σοβιετικούς με 92-75 ήταν η μεγαλύτερη επιτυχία του «Ζοτς» με το αντιπροσωπευτικό συγκρότημα της χώρας του και παράλληλα ο καλύτερος τρόπος για να ολοκληρωθεί η θητεία του στην Εθνική.
Προπονητής… σε ένα βράδυ
Η αγάπη του για την προπονητική ήταν ανέκαθεν δεδομένη. Όταν λοιπόν μία βραδιά (1991) τον φώναξαν και του ζήτησαν να βγάλει τη φόρμα και να φορέσει κοστούμι, δεν το σκέφτηκε και πολύ. Παρά το γεγονός ότι τα πράγματα ήταν πολύ δύσκολα για τη Γιουγκοσλαβία (είχε ξεσπάσει ο εμφύλιος πόλεμος) και η Παρτιζάν αγωνιζόταν στην Ευρωλίγκα έχοντας ως έδρα ένα προάστιο της Μαδρίτης, ο «Ζοτς» δεν αρνήθηκε την πρόκληση. Η καλή πορεία της ομάδας κατά τη διάρκεια της σεζόν, δεν συγκίνησε πολλούς, καθώς θεωρούσαν σίγουρο ότι αργά ή γρήγορα θα ερχόταν ο αποκλεισμός.
Ο πρώτος τίτλος
Το «παραμύθι» της Παρτιζάν έδειχνε να φτάνει στο τέλος του, όταν λίγα δευτερόλεπτα πριν από την ολοκλήρωση του μεγάλου τελικού του Φάιναλ Φορ της Κωνσταντινούπολης η Μπανταλόνα ήταν μπροστά στο σκορ με 70-68. Ένα απίστευτο τρίποντο του Σάσα Τζόρτζεβιτς έστειλε τους Σέρβους στα ουράνια και χάρισε στον 32χρονο τότε Ομπράντοβιτς τον πρώτο του ευρωπαϊκό τίτλο. Την ίδια χρονιά η Παρτιζάν πανηγύρισε εκτός από την Ευρωλίγκα και την κατάκτηση του πρωταθλήματος και του κυπέλλου, κάνοντας τριπλ κράουν!
«Μαγεία» και στην Ισπανία!
Το καλοκαίρι του 1993, η Μπανταλόνα του καταθέτει πρόταση. Η ευκαιρία του για να μετακομίσει στο ισπανικό πρωτάθλημα έχει έρθει και δεν την αφήνει ανεκμετάλλευτη. Εκ νέου ως αουτσάιντερ, η ομάδα της Καταλονίας βρίσκεται στην τελική τετράδα της Ευρωλίγκας με το Φάιναλ Φορ να λαμβάνει χώρα στο Τελ Αβίβ. Όλος ο κόσμος πίστευε ότι όποιος νικούσε από τον ημιτελικό των «αιωνίων» μεταξύ Παναθηναϊκού και Ολυμπιακού θα κατακτούσε το τρόπαιο, όμως η «Πένια» του «Ζοτς» είχε άλλη άποψη. Σε έναν πολύ «κλειστό» τελικό, η Μπανταλόνα επικρατεί χάρη σε τρίποντο του Κορνίλιους Τόμπσον και πλέον ο μύθος γύρω από το όνομα του Ομπράντοβιτς έχει αρχίσει να δημιουργείται, καθώς στα 34 του χρόνια, είχε προλάβει να κατακτήσει ήδη δύο Κύπελλα Πρωταθλητριών Ευρώπης. Επόμενος σταθμός, η Μαδρίτη. Σκηνικό παρόμοιο, κατάληξη ίδια. Το Φάιναλ Φορ του 1995 διεξάγεται στη Σαραγόσα, Ολυμπιακός και Παναθηναϊκός διασταυρώνουν τα ξίφη τους στον ημιτελικό, νικητές είναι και πάλι οι «ερυθρόλευκοι» όμως στον τελικό περιμένει ξανά ο «κακός τους δαίμονας». Η «Βασίλισσα» (καθοδηγούμενη με μαεστρία από τον «Ζοτς») είναι καλύτερη σε όλο το παιχνίδι και νικάει εύκολα τον Ολυμπιακό, κατακτώντας για όγδοη φορά την Ευρωλίγκα.
Στην πρωτεύουσα της Ισπανίας παρέμεινε μέχρι το 1997, κατακτώντας το Κύπελλο Σαπόρτα εκείνης της περιόδου.
Τελευταία στάση… Μπενετόν
Το καλοκαίρι του 1997 είχε έρθει η ώρα να δοκιμάσει τις δυνάμεις του και στο (άκρως ανταγωνιστικό τότε) ιταλικό πρωτάθλημα. Στην Μπενετόν έμεινε για δύο χρόνια, πανηγυρίζοντας την κατάκτηση του ιταλικού Σούπερ Καπ του 1997 αλλά και του Κυπέλλου Σαπόρτα του 1999.
13 χρόνια Ζέλικο Ομπράντοβιτς, 13 χρόνια «πράσινης» μαγείας!
Το γεγονός ότι ο Ζέλικο Ομπράντοβιτς κυκλοφορούσε ελεύθερος στην αγορά τους καλοκαιρινούς μήνες του 1999 δεν άφησε ασυγκίνητες τις ομάδες που είχαν υψηλούς στόχους. Νικητής στη «μάχη» αναδείχθηκε ο Παναθηναϊκός ο οποίος έφερε στην Ελλάδα τον (εκ των κορυφαίων εκείνη την εποχή) «Ζοτς».
Η συνέχεια είναι γνωστή σε όλους. Στα 13 χρόνια παρουσίας του στην Αθήνα πανηγύρισε πέντε κατακτήσεις Ευρωλίγκας (2000, 2002, 2007, 2009, 2011), έντεκα πρωταθλήματα Ελλάδας (2000, 2001, 2003, 2004, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009, 2010, 2011), επτά κύπελλα (2003, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009, 2012) και δύο τριπλ κράουν (2007, 2009).
Η σχέση που ανέπτυξε με τον κόσμο του «τριφυλλιού» ήταν κάτι το ιδιαίτερο που δεν μπορεί να περιγραφεί με λέξεις. Άλλωστε κάθε φορά που ο Ομπράντοβιτς μπαίνει στο παρκέ του ΟΑΚΑ, ακόμα και τώρα που το κάνει ως αντίπαλος, το γήπεδο σείεται από χειροκροτήματα, αλλά και το ρυθμικό σύνθημα που υπάρχει ειδικά για αυτόν. Ωστόσο στα πλέι οφς του 2017 πλήγωσε τους οπαδούς του Παναθηναϊκού καθώς η Φενέρμπαχτσε ήταν εκείνη που με 3-0 «σκούπισε» τους «πράσινους» κι οδήγησε την ομάδα του στο Φάιναλ Φορ, με τους πρωταθλητές Ελλάδας να μένουν εκτός για πέμπτη διαδοχική σεζόν.
Η αποχώρηση και η Φενέρμπαχτσε
Το καλοκαίρι του 2012 ο «Ζοτς» προς γενική έκπληξη αποχωρεί από τον πράσινο πάγκο. Θέλοντας να ηρεμήσει μένει εκτός… δουλειάς για έναν χρόνο, αλλά στις 02/07/2013 ανακοινώθηκε η συμφωνία του με την Φενέρμπαχτσε. Οι Τούρκοι θέλησαν να μπουν στον μπασκετικό χάρτη κι εμπιστεύτηκαν τις τύχες τους στον Ομπράντοβιτς. Ο σπουδαίος Σέρβος τεχνικός κατάφερε να οδηγήσει την ομάδα της Κωνσταντινούπολης στην κατάκτηση τεσσάρων εγχώριων πρωταθλημάτων (2014, 2016, 2017, 2018), τριών κυπέλλων (2016, 2019, 2020), αλλά και σε πέντε Φάιναλ Φορ Ευρωλίγκας (2015, 2016, 2017, 2018, 2019), κάτι που δεν είχαν πετύχει ποτέ στο παρελθόν οι γείτονες. Μάλιστα το 2017 στην Κωνσταντινούπολη οδήγησε την Φενέρμπαχτσε στον τίτλο γράφοντας ιστορία. Στις 23 Ιουνίου 2020, ο «Ζοτς» αποχώρησε από τον πάγκο της Φενέρμπαχτσε μετά από 7 χρόνια συνεργασίας, στα οποία κατέκτησε συνολικά 11 τίτλους.
Η επιστροφή στην Παρτιζάν
Τον Ιούνιο του 2021, ο Ζέλικο Ομπράντοβιτς επέστρεψε στην Παρτιζάν μετά από 28 χρόνια. Την πρώτη του σεζόν στον σύλλογο του Βελιγραδίου δεν κατάφερε να κατακτήσει κάποιο τρόπαιο. Αυτή ήταν η τέταρτη σεζόν στην καριέρα του «Ζοτς» που ολοκληρώθηκε χωρίς να κατακτήσει τίτλο.
Την επόμενη σεζόν (2022-2023), ο «Ζοτς» θα επαναφέρει την Παρτιζάν στην Ευρωλίγκα μετά από 10 χρόνια, ενώ στο τέλος της σεζόν θα πανηγυρίσει μαζί της την κατάκτηση της Αδριατικής Λίγκας νικώντας 3-2 στη σειρά των τελικών τον μισητό Ερυθρό Αστέρα. Άξιο αναφοράς το ότι το 2023 ο Ομπράντοβιτς αναδείχτηκε Προπονητής της Χρονιάς για δεύτερη διαδοχική σεζόν στην Αδριατική Λίγκα καθώς η Παρτίζαν σημείωσε 24 νίκες σε 26 αγώνες στην κανονική διάρκεια της διοργάνωσης.
Μετάλλια και με τους «πλάβι»
Το ξεχωριστό ρεκόρ του «Ζοτς» (εκτός από όλα τα τρόπαια που έχει στη συλλογή του) είναι ότι όποια ομάδα έχει κοουτσάρει έχει κατορθώσει να κατακτήσει μαζί της κάποιο τρόπαιο. Έτσι και με την Εθνική Σερβίας δεν θα μπορούσε να μην έχει επιτυχίες. Στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ατλάντα το 1996, οι Γιουγκοσλάβοι κατακτούν το αργυρό μετάλλιο, χάνοντας μόνο ένα παιχνίδι, τον μεγάλο τελικό, από τις κυρίαρχες ΗΠΑ.
Στο Ευρωμπάσκετ του 1997 που διεξήχθη στα γήπεδα της Ισπανίας, ο Ομπράντοβιτς καθοδηγεί το αντιπροσωπευτικό συγκρότημα της χώρας του στην κορυφή, νικώντας στον ημιτελικό την Ελλάδα και στον τελικό την Ιταλία.
Ίδιο έργο και την επόμενη χρονιά (1998). Το Μουντομπάσκετ φιλοξενείται στην Αθήνα και οι «πλάβι» φτάνουν στην κορυφή του κόσμου, με τον «Ζοτς» να κρεμάει στο στήθος του το δεύτερο σερί χρυσό μετάλλιο, επικρατώντας στον ημιτελικό (και πάλι) της Ελλάδας, ενώ στον τελικό κατέβαλε με δυσκολία τους Ρώσους (64-62).
Στη Γαλλία το καλοκαίρι του 1999 (λίγο πριν ξεκινήσει η θητεία του στον Παναθηναϊκό), η Γιουγκοσλαβία δεν μπόρεσε να φτάσει στην κορυφή της Ευρώπης, όμως δεν θα γυρνούσε πίσω με άδεια χέρια. Το χάλκινο μετάλλιο ήταν το τέταρτο διαδοχικό που προστέθηκε στη συλλογή του.
Το παλμαρέ του Ζέλικο Ομπράντοβιτς
Τίτλοι ως προπονητής
Ευρωλίγκα (9x)
1992 με Παρτιζάν
1994 με Μπανταλόνα
1995 με Ρεάλ Μαδρίτης
2000 με Παναθηναϊκό
2002 με Παναθηναϊκό
2007 με Παναθηναϊκό
2009 με Παναθηναϊκό
2011 με Παναθηναϊκό
2017 με Φενέρμπαχτσε
Κύπελλο Σαπόρτα (2x)
1997 με Ρεάλ Μαδρίτης
1999 με Μπενετόν Τρεβίζο
Πρωταθλήματα (16x)
1992 με Παρτιζάν
2000 με Παναθηναϊκό
2001 με Παναθηναϊκό
2003 με Παναθηναϊκό
2004 με Παναθηναϊκό
2005 με Παναθηναϊκό
2006 με Παναθηναϊκό
2007 με Παναθηναϊκό
2008 με Παναθηναϊκό
2009 με Παναθηναϊκό
2010 με Παναθηναϊκό
2011 με Παναθηναϊκό
2014 με Φενέρμπαχτσε
2016 με Φενέρμπαχτσε
2017 με Φενέρμπαχτσε
2018 με Φενέρμπαχτσε
Κύπελλα (11x)
1992 με Παρτιζάν
2003 με Παναθηναϊκό
2005 με Παναθηναϊκό
2006 με Παναθηναϊκό
2007 με Παναθηναϊκό
2008 με Παναθηναϊκό
2009 με Παναθηναϊκό
2012 με Παναθηναϊκό
2016 με Φενέρμπαχτσε
2019 με Φενέρμπαχτσε
2020 με Φενέρμπαχτσε
Αδριατική Λίγκα (1x)
2023 με Παρτιζάν
Τίτλοι ως προπονητής σε εθνικό επίπεδο
Ολυμπιακοί Αγώνες
1996 Ασημένιο μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ατλάντα
Ευρωμπάσκετ
1997 Χρυσό μετάλλιο στην Ισπανία
1999 Χάλκινο μετάλλιο στη Γαλλία
Μουντομπάσκετ
1998 Χρυσό μετάλλιο στην Αθήνα
Ατομικές Διακρίσεις
Προπονητής της χρονιάς στην Ευρωλίγκα: (2007, 2011, 2017)
Κορυφαίος προπονητής στην Ελλάδα: (2009)
Προπονητής της χρονιάς στο Πρωτάθλημα Ελλάδας: (2000, 2005, 2009, 2011).
Προπονητής της χρονιάς στην Αδριατική Λίγκα: (2022, 2023).