Οι ήρωες είναι πάντα ευγενικοί.
Γεννιούνται μ’ ένα χρυσαφένιο χρώμα,
μ’ όνειρα που τους τα φτιάχνει η συννεφιά,
μ’ ελπίδες που φυτρώσαν μέσ’ στο χώμα…
Είναι ο άνθρωπος που τόλμησε το απίθανο. Άλλαξε σύλλογο, άλλαξε σταυροδρόμι και στο τέλος μας άλλαξε τη ζωή. Η μιζέρια και η εσωστρέφεια έδωσαν τη θέση τους στην περηφάνια, στην πίστη στο ακατόρθωτο, στις σκέψεις του πώς αναπροσαρμόζεις κάθε φορά τα όριά σου. Αυτά έκανε ο Βασίλης Σπανούλης.
Οι ήρωες δεν έχουν μυστικά.
Δεν ταξιδεύουνε ποτέ σε ξένα μέρη.
Γίνοντ’ αγάλματα ψυχρά, μα εθνικά
κι έχουν για συντροφιά τους ένα περιστέρι…
Ήταν και παραμένει ο βατήρας, το πάτημα για την ενήλικη ζωή μας. Και τώρα, σε συνθήκες πανδημίες, σε συνέντευξή του στο Γαλλικό Πρακτορείο αναφέρθηκε για τη συνέχεια της καριέρας του: «Φυσικά το έχω σκεφτεί! Είμαι 38 χρονών, σε λίγο καιρό θα γίνω 39. Αυτή η στιγμή (της αποχώρησης) θα έρθει πιθανότατα σύντομα. Δεν ξέρω τι θα κάνω μετά από αυτό. Θα ήθελα να συνεχίσω να ασχολούμαι με κάτι που σχετίζεται με το άθλημα».
Η σχέση του αρχηγού με τον Ολυμπιακό είναι ιδιαίτερη. Από τότε, την περίοδο 2011-12 που πήρε τα ηνία είδε τους προπονητές του να τον εμπιστεύονται και να στήνουν τις ομάδες γύρω από εκείνον. Αφενός, δηλαδή, στελεχώνοντας τες με αθλητές οι οποίοι τον συμπλήρωναν, κάλυπταν τα μειονεκτήματά του και τον βοηθούσαν να ξεδιπλώνει το ταλέντο του ενισχύοντας και πολλαπλασιάζοντας τη χρηματιστηριακή τους αξία και αφετέρου γνωρίζοντας ότι ο Βασίλης θα είναι ο ηγήτωρ κάθε προσπάθειας και υπέρβασης, ανέβαινε ο δείκτης ευθυνών προς τον ίδιο. Τι πήγε στραβά; Από το 2016 κι έπειτα, η ποιότητα των κοινοτικών και αμερικανών παιχτών μειωνόταν. Η απόκτηση τους αφορούσε δεύτερους, συμπληρωματικούς ρόλους. Υπερτονίστηκε η σημασία του ελληνικού κορμού και εκεί έγιναν απαράδεκτες εκπτώσεις. Όλοι περίμεναν τις σκυταλοδρομίες του, τα συνεχή πικ εν ρολ όπου συνηθίζει να πηγαίνει ανάποδα για να χαλάει το στήσιμο της άμυνας, τα στάγκερ για να βγει να πιάσει τη μπάλα, τα κάθετα σκριν, το ποστ απ παιγνίδι του Πρίντεζη, τους ηρωισμούς των Παπανικολάου, Μάντζαρη, Μιλουτίνοφ, Παπαπέτρου κλπ, και τελικά την πλήρη ακινησία και στατικότητα στην επίθεση. Όσο περνούσαν τα χρόνια η διοίκηση της ομάδας και οι προπονητές, Σφαιρόπουλος, Μπλατ, Κεμζούρα, έκαναν το ίδιο λάθος όπως στον Παναθηναϊκό με την περίπτωση Διαμαντίδη. Αποφάσιζαν συνειδητά ή μη, υπό το δέος του μύθου και της ανταγωνιστικότητας του αρχηγού για τα πρωτεία, και έτσι οι υποστηρικτικοί αθλητές όξυναν τα προβλήματα και δεν ήταν σε θέση να προσφέρουν στον ηγέτη τη δυνατότητα να έχει κραταιά τα τελευταία του αγωνιστικά χρόνια στην κορυφαία κλίμακα της κατάταξης.
Η περίπτωση Μπαλ-Κεμζούρα διαφέρει σε ένα σημείο. Υπήρχε η αντίληψη ότι θα του έπαιρναν τα βάρη από την πλάτη και θα άλλαζαν κατεύθυνση στο καράβι. Ωστόσο, οι επιλογές τους αφορούσαν βιαστικές παρεμβάσεις στους νευρώνες του οργανισμού είτε δίνοντας τις κρίσιμες αποφάσεις σε κλειστούς αγώνες σε άγουρους νέους τύπου Γκος είτε ενώ δεν άλλαξαν συθέμελα τις βάσεις του οικοδομήματος, θεώρησαν πως κάθε αθλητής θα έπρεπε να είναι σε θέση να εκτελεί και να δημιουργεί ανάλογα με τη θέση του στο γήπεδο και το τι δίνει η αντίπαλη άμυνα. Όλα αυτά κατέρρευσαν με κρότο, ένα βράδυ του Οκτώβρη στο Αστρομπάλ…
Οι ήρωες είναι πάντα ευγενικοί.
Κάνουν πως, τάχα, λεπτομέρειες δε θυμούνται…
Κι όταν η νύχτα τούς σκεπάζει με σιωπή,
πετάν’ το θρύλο στα πουλιά κι αποκοιμιούνται… (Νίκος Γκάτσος)
Σήμερα, μετά από τα δύσκολα χειρουργεία, την αποκατάσταση και την επιστροφή στο παρκέ άλλαξαν τα ανεμολόγια και οι ορίζοντες. Ο Σλούκας επέστρεψε για να συνεχίσει και να εγγυηθεί τη μετάβαση και τη μη παράδοση της ομάδας στη μοιρολατρία και την αναμνησιολογία της προηγούμενης διετίας. Κομβικός ο ρόλος του Γιώργου Μπαρτζώκα. Μέχρι στιγμής κυριαρχεί η σύγχυση. Φαίνεται στη ματιά. Οι σκηνοθέτες έχουν μονίμως μια κάμερα στραμμένη στο Σπανούλη και τον πάγκο. Περιμένουν ένα μορφασμό, το σφίξιμο της γροθιάς ή το κατεβασμένο κεφάλι. Επηρεάζει την ομάδα τόσο όταν αγωνίζεται όσο και όταν είναι εκτός και περιμένει. Το βλέμμα του μαρτυρά την παρουσία στον αγωνιστικό χώρο. Όλα γίνονται με μια βιασύνη. Σαν σχολιαρόπαιδο το οποίο το πέταξαν βιαίως στα βαθιά νερά, προσπαθεί να αποδείξει πως αξίζει τα λεπτά συμμετοχής του. Το περιβάλλον έχει πάψει να είναι υποστηρικτικό.
Άμλετ: «“Δεν έχει πολλή σημασία τι μας έκαναν• το μόνο που έχει σημασία είναι τι κάναμε εμείς για κείνο που μας έκαναν”».
Ο κύκλος του αρχηγού πρέπει να κλείσει μονάχα όταν εκείνος το αποφασίσει και όχι να εξωθηθεί σε απόσυρση από την ενεργό δράση με τσαλακωμένο ηθικό, χωρίς να απολαμβάνει το μπάσκετ και, κυρίως, δίχως κόσμο στις κερκίδες.
Οφείλουν οι διοικητικοί πυλώνες του Ολυμπιακού, ο Γιώργος Μπαρτζώκας και το επιτελείο των προπονητών και των παιχτών να περιβάλλουν το Σπανούλη με αγάπη. Μεγαλύτερη τώρα που ο ήλιος δύει. Χωρίς θλιβερές ιστορίες. Επίσης, με εκτίμηση ώστε να ανακτήσει τη χαμένη του αυτοπεποίθηση και να συνεχίσει μέχρι τέλους με ψηλά το κεφάλι. Επιπλέον, να μπουν κανόνες. Τέτοιοι κανόνες όμως οι οποίοι να είναι ευέλικτοι, ελαστικοί, συζητήσιμοι. Να μπορεί κάποιος να τους παραβεί και να υπάρχει το περιθώριο να αναπροσαρμοστούν. Έτσι έρχεται η ωρίμανση. Το πλαίσιο ασφάλειας και πρόβλεψης για την ανάπτυξη και το άλμα προς τα εμπρός. Ακόμη, η επικοινωνία. Διαρκής και έντιμη επικοινωνία. Καθαρές κουβέντες απ’όλους. Η τυραννία της οικειότητας. Έως την απαλλαγή από την εξάρτηση και το οριστικό χάραγμα νέας πορείας.
Τότε θα συζητάμε για την ανέγερση του αγάλματος και της επιβλητικής του φυσιογνωμίας, σε πανοπτική θέση, αγέρωχη, ανεξάρτητη, υποβλητική. Πώς το είπε ο Σλούκας στη συνέντευξη μετά το 93-101 στη Βιλερμπάν; Α, ναι. Η καρδιά του Ολυμπιακού! Ας μεταθέσουμε στο απώτερο μέλλον αυτές τις σκέψεις. Συμφωνείς Βασίλη;
«Η απαισιοδοξία είναι μορφή δειλίας και παραίτησης. Είναι σαν να παραδέχεσαι πως όλα είναι μάταια». Γιάννης Ρίτσος
* Στίχος του Σταμάτη Σπανουδάκη, από το άλμπουμ και το ομώνυμο τραγούδι, Πέτρινα Χρόνια.