«Φίλους αλλάζεις, και μάλιστα εύκολα. Φύλο αλλάζεις. Δύσκολα, αλλά με λίγη θέληση γίνεται. Πατρίδα, θρησκεία, κόμμα, όλα τα αλλάζεις. Γυναίκα αλλάζεις. Πανεύκολο. Ομάδα δεν αλλάζεις, όπως δεν αλλάζεις τη μάνα σου. Ο,τι και να ΄ναι : στρίγκλα, μητριά, χαμένη και πουλημένη. Η Ομάδα είναι η μήτρα που σε ξεπετά κάθε Σαββατοκύριακο, σε τρέφει, σε πληγώνει και σε πωρώνει».
Πολλοί αναρωτιούνται τι ενδιαφέρον υπάρχει βλέποντας 22 ανθρώπους να τρέχουν να χτυπήσουν μια μπάλα. Άλλοι βλέποντας αυτό το θέαμα ευχαριστιούνται με τη ψυχή τους και προσηλώνονται σε κάτι τόσο απλό. Παράλογο; Ίσως. Όμως, επειδή βρίσκομαι στη δεύτερη κατηγορία μπορώ να επιβεβαιώσω ότι το ποδόσφαιρο είναι ένας μόνιμος οργασμός. Παράλογο; Σίγουρα. Πρόκειται για κάτι παραπάνω από ένα κυνηγητό της μπάλας,πρόκειται για μια πολυθεϊστική θρησκεία και η μητέρα αυτών συγκεντρώνεται γύρω από τη στρογγυλή θεά. Απαριθμεί εκατομμύρια πιστούς και είναι η αθώα αγάπη για το όμορφο αυτό παιχνίδι. Μια θρησκεία όπου συγκεντρώνει πολλά πάθη και αμαρτίες αλλά σε κάθε “κυριακάτικη λειτουργία” οι χιλιάδες πιστοί της θα είναι εκεί και θα προσκυνάνε τη στρογγυλή θεά καθώς θα κυλάει στο χορτάρι. Το “ιερό χορτάρι” του γηπέδου στα θρυλικά γήπεδα της Βαρκελώνης, της Μαδρίτης, του Μιλάνου ή του Μάντσεστερ προκαλεί στους οπαδούς των ομάδων την ίδια έκσταση με εκείνη που δημιουργείται σε πιστούς, όταν αντικρίζουν τις “θαυματουργές εικόνες”. Στα καταστήματα των ομάδων διακινούνται τεράστιες ποσότητες “ιερών αντικειμένων”, όπως κασκόλ, φανέλες, μπάλες, τα ιερά σήματα της αγαπημένης ομάδας. Και όλα αυτά χωρίς καμία ξεκάθαρη και λογική αιτιολόγηση.
Όλα αυτά απλώς για ένα παιχνίδι. Πολύ όμορφο παιχνίδι.
Όμως, συχνά λέγεται ότι η ομορφιά είναι στο μάτι του θεατή. Ωστόσο, στην πιο βαθυστόχαστη της έννοια, η ομορφιά μπορεί να δημιουργεί μια περίοπτη εμπειρία θετικής αντανάκλασης γύρω από το νόημα της ύπαρξης κάθε ατόμου. Σίγουρα όμως αυτή η υποκειμενική εμπειρία υποκλίνεται σε μια ντρίμπλα, μια ατομική ή μια ομαδική ενέργεια και μια συνεργασία ή μια πάσα από το «μάτι της βελόνας» και αποδέχεται πλειοψηφικά την αποδοχή του «όμορφου» στο ποδόσφαιρο.
Μικρά παιδιά βλέπαμε σαν ήρωες τους ποδοσφαιριστές και ονειρευόμασταν μια μέρα να τους μοιάσουμε. Πόσοι από εσάς μικροί προσπαθήσατε και τα καταφέρατε να δοκιμάσετε μια ντρίμπλα που είδατε από το είδωλο σας; Τι ικανοποίηση σας πρόσφερε αυτό; Το ποδόσφαιρο είναι όμορφο και σε ελκύει. Αλλά το ποδόσφαιρο. Όχι η αμυντική προσέγγιση αυτού αλλά οι επιθετικές αρετές του σε πρώτη φάση. Όλοι το ερωτευτήκαμε βλέποντας ένα ματς να λήγει 3-3 ή βλέποντας τον Ροναλντίνιο ως γνήσιος Βραζιλιάνος να «χαϊδεύει» και να «μιλάει» στη μπάλα περνώντας πέντε παίκτες και στέλνοντας την να αναπαυτεί στα αντίπαλα δίχτυα. Κανείς δεν ερωτεύτηκε το ποδόσφαιρο από ένα ματς που έληξε 0-0 ή παρακολουθώντας το περίφημο «κατενάτσιο» και την αμυντική προσέγγιση των πρωταγωνιστών. Και ποτέ δεν θα γίνει αυτό. Οι χαρές που προσφέρει αυτό το άθλημα δεν μπορούν να περιοριστούν στις αμυντικές αρετές. Αντιθέτως, το μυαλό διεγείρεται στο όμορφο θέαμα που προσφέρει η στρογγυλή θεά και το ποδόσφαιρο καταλήγει να είναι,αυτό το οποίο προορίστηκε να γίνει,ο παράδεισος των ματιών. Βέβαια όταν η ομορφιά αναγνωρίστηκε σε αυτόν τον κόσμο, ανακαλύφθηκε και η ασχήμια. Και στον ποδοσφαιρικό κόσμο η «ασχήμια» προσωποποιείται στη μη ευχαρίστηση του παιχνιδιού, τη κυνική αντιμετώπιση του και τη στείρα δημιουργία των πρωταγωνιστών με κύριο μέλημα τη καταστροφή του παιχνιδιού. Εξάλλου όταν ένα ματς λήγει με το φτωχό 0-0 και οι παίχτες αντί να προσφέρουν θέαμα αλληλοεξουδετερώνονται, οι ομάδες παίρνουν από έναν βαθμό και από το ποδόσφαιρο αφαιρείται ένας και γίνεται φτωχότερο. Τόσο απλά. Τόσο ποδοσφαιρικά. Εξάλλου το γήπεδο είναι ο μόνος ναός που μπορεί να κρίνει ελεύθερα ο «πιστός» τη θρησκεία του και να συμβάλλει στη βελτίωση της. Μια αμφίδρομη σχέση αγάπης που υπάρχει για χρόνια μεταξύ της «στρογγυλής θεάς» και των φιλάθλων-πιστών.
Η ομολογία πίστεως δεν σημαίνει όμως, ότι οι λάτρεις της «στρογγυλής θεάς» παύουν να είναι χριστιανοί (ορθόδοξοι, καθολικοί ή προτεστάντες) μουσουλμάνοι, παγανιστές ή βουδιστές, απλώς προσεύχονται στον «κανονικό» θεό τους, τον ουράνιο, να δώσει χείρα (ή πόδι) βοηθείας. Βέβαια, το μοντέρνο ποδόσφαιρο απογοητεύει τους πιστούς του. Είναι το διπρόσωπο ποδόσφαιρο που από τη μια είναι μια κοσμική θρησκεία των μαζών και από την άλλη μια πολυεθνική επιχείρηση που όλο και περισσότερο σχετίζεται με κέρδη που δεν έχουν να κάνουν με τον αθλητισμό αλλοιώνοντας τη φύση του αθλήματος και «σκοτώνοντας το». Η ελπίδα όμως, βρίσκεται σε εμάς τους ίδιους που καλούμαστε να αντιδράσουμε και να αποβάλλουμε την πλευρά του ποδοσφαίρου…
«Στο ποδόσφαιρο ξαναβρίσκω τον κόσμο, τους ανθρώπους με την έννοια της ανθρωπότητας, μέσα σε μια αγνότητα που δεν τη σταματάει τίποτα και με συγκινεί βαθύτατα»
Το ποδόσφαιρο είναι το δημοφιλέστερο άθλημα γιατί είναι το συνώνυμο της αίσθησης ή της ψευδαίσθησης (το ίδιο κάνει) της δημοκρατίας. Είναι ο χώρος που επιτρέπει τη συμμετοχή. Σε όλους. Αυτή η μεγάλη αλήθεια, που η πραγματική ζωή τη μετατρέπει σε μια μεγάλη απάτη, συντηρεί το αέναο της αυταπάτης γύρω από το απόλυτο ποδοσφαιρικό θεώρημα: «Όλοι μπορούν να παίξουν μπάλα!»
Ακριβώς λόγω της κυριαρχικής ύπαρξης του ιερατείου, η «ποδο-θρησκεία» έχει, αν όχι τους απίστους της, πάντως τους δύσπιστους της, ο σκεπτικισμός των οποίων έχει όλο και σαφέστερη τη χροιά της νοσταλγίας. Και δεν αρκούν πάντοτε τα μικρά θαύματα του ποδοσφαιρικού θεού για να διασκεδάσουν τη μελαγχολία.
«Το ποδόσφαιρο είναι η σύνοψη του κοινωνικού βίου. Κλοτσώντας ένα πέτσινο σακί με αέρα, μαθαίνει κανείς σιγά σιγά τις αξίες»
Επειδή όμως, το ποδόσφαιρο είναι εικόνες. Μια εικόνα που μπορεί να αποτυπώσει το μεγαλείο του ποδοσφαίρου είναι η εξής. Φανταστείτε ότι επισκέπτεστε έναν καταυλισμό προσφύγων που σφύζει από δυστυχία. Μπορείτε να τους δώσετε πολλά, δώστε τους όμως μια μπάλα και αφήστε την εικόνα και τα χαμόγελα να μιλήσουν από μόνα τους…
«Παιχνίδι με παιχνίδι συνειδητοποιώ τι είναι το πιο σημαντικό στη ζωή μου,το ποδόσφαιρο. Δείξτε μου κάτι πιο συναρπαστικό από ένα τέλειο μονοκόμματο σουτ που καταλήγει στα δίχτυα, πείτε μου ότι ποτέ δεν έχετε ονειρευτεί την άψογη εκείνη εκτέλεση και την επίτευξη του γκολ και εκείνη την παθιασμένη στιγμή όταν ένα ολόκληρο έθνος κρατά την ανάσα του και βασίζεται στα πόδια σου. Πείτε μου ότι το ποδόσφαιρο δεν είναι η μόνη μας κοινή γλώσσα όταν ο κόσμος σταματά για ενενήντα λεπτά για να γίνει μάρτυρας αυτής της ιδιαίτερης στιγμής.
Θα μπορούσατε να μου πείτε,κάνω λάθος; Κάποιοι μπορεί να λένε ότι είναι απλώς ένα παιχνίδι, αλλά πρόκειται για τους ήρωες και την ιστορία στο έμβλημα στο μπροστινό μέρος της φανέλας, την αφοσίωση και την απόλαυση. Η μάχη για την πίστη μας, η δέσμευσή μας και το πάθος μας. Αυτή είναι η ζωή μας. Τώρα,πηγαίνετε στο γήπεδο-ναό να απολαύσετε το “jogο bonito”, αισθανθείτε την “ανάσα” του πλήθους και ακούστε τους “ύμνους” των πιστών. Αυτό είναι το όμορφο παιχνίδι μας, αυτό είναι το ποδόσφαιρο»